Ĉi tie ni donas ekzemplojn pri la gramatiko de Esperanto.
Verboj kaj verboformoj
Verboj estas vortoj kiuj indikas agon. En Esperanto ekzistas ses verboformoj. Ĉiu havas malsaman finaĵon, kaj validas por ĉiuj verboj. Troviĝas do neniuj neregulaj verboj en Esperanto.
-i por verboj en baza formo (infinitivo)
Uzata por nomi eventon aŭ agon ĝenerale.
Ekz: vidi (n.t.), kanti (n.t.), esti (n.t.), havi (n.t.), senti (n.t.)
-is por verboj en estinta formo
Formo por tio kio jam okazis.
Ekz: vidis (n.t.), kantis (n.t.), estis (n.t.), havis (n.t.), sentis (n.t.)
-as por verboj en estanta formo
Priskribas la aktuala tempo: kion iu faras nuntempe.
Ekz: vidas (n.t.), kantas (n.t.), estas (n.t.), havas (n.t.), sentas (n.t.)
-os por verboj en estonta formo
Tiu formo priskribas tion kio iu intentas fari, aŭ senkondiĉe iam faros.
Ekz: vidos (n.t.), kantos (n.t.), estos (n.t.), havos (n.t.), sentos (n.t.)
-us por verboj en kondicionalo
Tiun formon oni uzas por indiki tion kio povus okazi, depende de iu kondiĉo aktuala aŭ pasinta.
Ekz: vidus (n.t.), kantus (n.t.), estus (n.t.), havus (n.t.), sentus (n.t.)
-u por verboj en voka formo
Tiu formo indikas deziron ke iu faru ion, aŭ io okazu.
Ekz: vidu (n.t.), kantu (n.t.), estu (n.t.), havu (n.t.), sentu (n.t.)
Tiuj verbaj finaĵoj validas por ĉiuj verboj. Troviĝas do neniuj neregulaj verboj en Esperanto.
-n por objektoj
Objekto estas tio kio rekte estas trafata de iu ago en frazo.
Ekz: Ŝi vidas lin. (n.t.)
En tiu frazo lin (n.t.) estas la objekto.
(La finaĵo -n ankaŭ estas uzata por indiki direkton kaj kvanton.)
[Venos pli ...]